Bułgaria
Zakończenie ostatniej epoki lodowcowej plejstocenu nie było końcem istotnych zmian środowiskowych. Rzeczywiście, wraz z postępem holocenu wpływ zmian klimatycznych został zwiększony jako przyczyna fluktuacji środowiska przez rosnącą rolę działalności człowieka .
Ocieplenie klimatu w ciągach polodowcowych spowodowało sukcesywny powrót gatunków drzew o różnych tolerancjach zimna i innych mocach kolonizacji , jaki jest dziś szeroko rozpowszechniony w Europie nizinnej, był na poziomie 6000 lat przed naszą erą, w znacznie ważnym stopniu ograniczony do Włoch, Rumunii, Polski i części Bałkanów.
Dla porównania, Bernabo i Webb stworzyli interesujące podsumowanie zmian roślinnych w północno-wschodniej części Ameryki Północnej. Jakwykres
pokazuje , nastąpiły poważne zmiany w względnym znaczeniu pyłku świerkowego, sosnowego, dębowego i zielarskiego . Największe zmiany zaszły we wczesnym holocenie między 11 000 a 7 000 lat przed naszą erą. Zwłaszcza godny zauważenia był spadek świerku między 11 000 a 8 000 lat przed naszą erą, gdy stopniowo przesuwał się on na północ. Inną ważną cechą holoceńskiej historii roślinnej była zmienna pozycja granicy między prerią a lasem. Oznaki rozwoju prerii w zachodniej części środkowego zachodu ważne są w rekordach pyłkowych ponad 11 000 lat temu, ponieważ rozległy region zajmowany wcześniej przez borealny las paleobrzański zaczął się kurczyć. Największa zmiana prerii na wschód miała miejsce pomiędzy 10 000 a 9 000 lat przed naszą erą, i jej maksymalny wpływ na wschód osiągnął 8 000 lat przed naszą erą. Szybkość, z jaką rośliny mogły migrować w sumy na ocieplenie holocenu we dalekiej części Ameryki Północnej, wynosi od 100 metrów rocznie dla kasztanów do 400 metrów rocznie dla Jack i Pines.