Po podróży tego lata przez wąską, wyłożoną piaskiem przełęcz, łazik marsjański Curiosity NASA dotarł niedawno do „jednostki siarczanonośnej”, długo poszukiwanego regionu Mount Sharp wzbogaconego o słone minerały.

Naukowcy wysuwają hipotezę, że miliardy lat temu strumienie i stawy pozostawiły po sobie minerały, gdy woda wyschła. Zakładając, że hipoteza ta jest poprawna, minerały te oferują ciekawe wskazówki, jak – i dlaczego – klimat Czerwonej Planety zmienił się z bardziej ziemskiego na zamarzniętą pustynię, którą jest dzisiaj.

Minerały zostały zauważone przez należący do NASA Mars Reconnaissance Orbiter na wiele lat przed lądowaniem Curiosity w 2012 roku, więc naukowcy długo czekali, aby zobaczyć ten teren z bliska. Wkrótce po przybyciu łazik odkrył różnorodne rodzaje skał i oznaki obecności wody w przeszłości, wśród nich guzki o teksturze popcornu i słone minerały, takie jak siarczan magnezu (sól Epsom jest jednym z rodzajów), siarczan wapnia (w tym gips) i chlorek sodu (zwykła sól kuchenna).

Wybrano skałę o nazwie „Canaima” na 36. próbkę wierconą podczas misji, a wybór nie był łatwym zadaniem. Oprócz względów naukowych, zespół musiał wziąć pod uwagę sprzęt łazika. Curiosity używa wiertła udarowego na końcu swojego 2-metrowego ramienia do rozdrabniania próbek skalnych do analizy. Zużyte hamulce na ramieniu doprowadziły zespół do wniosku, że niektóre twardsze skały mogą wymagać zbyt mocnego uderzenia, aby bezpiecznie wiercić.

„Jak to robimy przed każdym wierceniem, wyszczotkowaliśmy pył, a następnie szturchnęliśmy wiertłem górną powierzchnię Canaimy. Brak śladów zarysowań lub wgłębień był wskazówką, że może okazać się trudna do wiercenia” – powiedziała nowa kierowniczka projektu Curiosity, Kathya Zamora-Garcia z Jet Propulsion Laboratory NASA w Południowej Kalifornii. „Zrobiliśmy pauzę, aby rozważyć, czy stanowi to jakiekolwiek ryzyko dla naszego ramienia. Z nowym algorytmem wiercenia, stworzonym w celu zminimalizowania użycia udaru, czuliśmy się komfortowo zbierając próbkę Canaimy. Jak się okazało, żadna perkusja nie była potrzebna.”

Naukowcy misji oczekują na analizę porcji próbki za pomocą instrumentu Chemical and Minerology (CheMin) oraz instrumentu Sample Analysis at Mars (SAM).

Trudna jazda

Podróż do regionu bogatego w siarczany zabrała Curiosity przez zdradliwy teren, w tym, w sierpniu tego roku, piaszczystą „Przełęcz Paraitepuy”, która wije się między wysokimi wzgórzami. Bezpieczna nawigacja zajęła łazikowi ponad miesiąc, aby w końcu dotrzeć do celu.

Podczas gdy ostre skały mogą uszkodzić koła Curiosity (które mają jeszcze sporo życia), piasek może być równie niebezpieczny, potencjalnie powodując utknięcie łazika, gdy koła stracą przyczepność. Kierowcy łazików muszą ostrożnie poruszać się po tych obszarach.

Wzgórza zablokowały Curiosity widok na niebo, co wymagało od łazika starannej orientacji w oparciu o to, gdzie może skierować swoje anteny w stronę Ziemi i jak długo może komunikować się z orbiterami przechodzącymi nad głową.

Po znoszeniu tego ryzyka zespół został nagrodzony jednymi z najbardziej inspirujących krajobrazów podczas misji, które łazik uchwycił w panoramie z 14 sierpnia za pomocą swojej kamery masztowej (Mastcam).